Translations

Night of the Scorpion 

I remember the night my mother 
was stung by a scorpion. Ten hours 
of steady rain had driven him 
to crawl beneath a sack of rice. 
 
Parting with his poison - flash 
of diabolic tail in the dark room - 
he risked the rain again. 
 
The peasants came like swarms of flies 
and buzzed the name of God a hundred times 
to paralyse the Evil One. 
 
With candles and with lanterns 
throwing giant scorpion shadows 
on the mud-baked walls 
they searched for him: he was not found. 
They clicked their tongues. 
With every movement that the scorpion made his poison moved in Mother's blood, they said. 
 
May he sit still, they said 
May the sins of your previous birth 
be burned away tonight, they said. 
May your suffering decrease 
the misfortunes of your next birth, they said. 
May the sum of all evil 
balanced in this unreal world  
against the sum of good 
become diminished by your pain. 
May the poison purify your flesh  
of desire, and your spirit of ambition, 
they said, and they sat around 
on the floor with my mother in the centre, 
the peace of understanding on each face. 

More candles, more lanterns, more neighbours, 
more insects, and the endless rain. 
My mother twisted through and through, 
groaning on a mat. 
My father, sceptic, rationalist, 
trying every curse and blessing, 
powder, mixture, herb and hybrid. 
He even poured a little paraffin 
upon the bitten toe and put a match to it. 
I watched the flame feeding on my mother. 
I watched the holy man perform his rites to tame the poison with an incantation. 
After twenty hours 
it lost its sting. 
 
My mother only said 
Thank God the scorpion picked on me 
And spared my children. 
Night of the Scorpion / Nissim Ezquiel
La noche del Escorpión
Traducción al español  por Kavita Ezekiel Mendonca y Jaya Choudhury

Recuerdo la noche en que mi madre
fue picada por un escorpión.
Diez horas de lluvia incesante lo había llevado
arrastrándose  bajo de un saco de arroz.

Al dejar  su veneno-----el fogonazo
de la cola diabólica en el cuarto oscuro
se arriesgó a la lluvia otra vez.

Los campesinos llegaron como los hervideros  de las moscas.
Y salmodiaron el nombre de Dios mil veces
 Con motivo de paralizar el maligno.

Lo buscaron con las velas
Y linternas lanzando las sombras gigantescas 
del escorpión sobre la pared 
al horno del barro; no fue encontrado 
Ellos chasquearon sus lenguas.
Con su cada movimiento el escorpión  hizo que el veneno se movió en la sangre de su madre, dijeron.

Que se quede quieto, dijeron.
Que los pecados de tu nacimiento anterior
se ardan bien ésta noche, dijeron. 
Que tu sufrimiento disminuya
los infortunios de tu próximo nacimiento, dijeron.
Que la suma de todos los males equilibrado 
en este mundo irreal

contra la suma del bien
se disminuya  por tu pena. 
Que el veneno la purifique a tu carne

del deseo y tu espíritu de la ambición,
dijeron, y se sentaron alrededor
de su madre poniéndola en el centro,
la paz de la comprensión en cada rostro.
Más velas, más linternas, más vecinos,
más insectos, y la lluvia incesante.
Mi madre se retorció  de cabo a rabo, 
gimiendo sobre la estera.

Mi padre, escéptico, racionalista,
Tratando de cada maldición y bendición,
mezcla, hierba, polvo y híbrido.
Incluso vertió un poco de parafina
Sobre el dedo mordido y la puso fósforo.
Vi que la llama se alimentaba de mi madre 
Vi el hombre santo realizaba sus ritos para domar el veneno con un conjuro.
Luego, después de veinte horas
perdió su picadura.

Mi madre dijo sólo:
Gracias a Dios que el escorpión me picó 
Y perdonó a mis hijos. 

रात्र विंचूची
कवी: निस्सीम एझेकीएल
 
मला ती रात्र आठवते जेव्हा आईला
विंचू चावला. दहा तास
सातत्याने पाउस पडल्यामुळे तो घरात शिरला,
रेंगाळून लपला तांदळाच्या पोत्याखाली
 
अंधाऱ्या खोलीत झटकन् झाडली
सैतानी शेपूट आणि विष सोडून
त्याने पुन्हा पावसाचा धोका पत्करला.
 
माश्यांच्या थव्यासारखे गावकरी आले पळत
आणि देवाच्या नावाची गजर
दुष्ट नि:सत्वासाठी शंभर वेळा केली.
 
दिवे आणि कंदीलं हाती घेऊन
चिखलाने गिलावलेल्या भिंतींवर
विशाल विंचू आकाराच्या सावल्या टाकत
गावकर्यांनी लावला शोध, पण विंचू सापडेना.
सर्वांनी मान हलवली.
म्हणे, विंचवाने केलेल्या एक एक हालचालीने
विष आईच्या रक्तात विरगळत असावं.
 
अशी प्रार्थना केली: विंचू शांत बसू दे
म्हणे, पूर्वजन्माच्या पापं
आज रात्रीच जाळून राख होवो
म्हणे, तुमचे आजचे दुःख
पुढच्या जन्माचे दुर्दैव कमी करो
म्हणे, ह्या मायावी जगाचे
अखंड दुष्टाचार
 
जे चांगल्या कृत्यांशी समतोल पावतात
तुमच्या वेदनेने कमी होवो.
हे विष तुमच्या शरीरातून इच्छा
व महत्वकांक्षा काडून शुद्धी देवो,
असं ते म्हणाले, आणि आईला
मधे ठेवुन बसले फरशीवर
एकेकाच्या चेहऱ्यावर समजूतपण्याची शांतता.
आणखीन दिवे, आणखीन कंदीलं, आणखीन शेजारी,
आणखीन कीटकं आणि न थांबणारा पाऊस.

आई माझी वळवळत राहिली,
एका चटईवर रात्रभर कण्हत राहिली.
माझे बाबा, मुळात संशयवादी, तर्कशुद्ध,
तरीपण आजमावला प्रत्येक शाप, प्रत्येक कृपाप्रसाद,
प्रत्येक भस्म, मिश्रण, वनस्पती आणि मिश्रजाती.
थोडसं पॅराफिन देखील ओतलं
चावलेल्या पायाच्या बोटावर आणि त्याला पेटवलं.
ज्वाला आईला खाऊ लागली, ते मी पाहिलय.
तांत्रिकाने मन्त्रजाप करून विषाचा वश केला, ते मी पाहिलय.
वीस तासांनंतर
विषाची शक्ती नाहीशी झाली.
 
आई फक्त एकच म्हणाली
बरं झालं देवा, विंचूने मला निवडलं
माझ्या मुलांना नाही.
 
मराठी अनुवाद: मुस्तन्सीर दळवी, 2021ट
Night of the Scorpion 

I remember the night my mother 
was stung by a scorpion. Ten hours 
of steady rain had driven him 
to crawl beneath a sack of rice. 
 
Parting with his poison - flash 
of diabolic tail in the dark room - 
he risked the rain again. 
 
The peasants came like swarms of flies 
and buzzed the name of God a hundred times 
to paralyse the Evil One. 
 
With candles and with lanterns 
throwing giant scorpion shadows 
on the mud-baked walls 
they searched for him: he was not found. 
They clicked their tongues. 
With every movement that the scorpion made his poison moved in Mother's blood, they said. 
 
May he sit still, they said 
May the sins of your previous birth 
be burned away tonight, they said. 
May your suffering decrease 
the misfortunes of your next birth, they said. 
May the sum of all evil 
balanced in this unreal world 
 
against the sum of good 
become diminished by your pain. 
May the poison purify your flesh 
 
of desire, and your spirit of ambition, 
they said, and they sat around 
on the floor with my mother in the centre, 
the peace of understanding on each face. 
More candles, more lanterns, more neighbours, 
more insects, and the endless rain. 
My mother twisted through and through, 
groaning on a mat. 
My father, sceptic, rationalist, 
trying every curse and blessing, 
powder, mixture, herb and hybrid. 
He even poured a little paraffin 
upon the bitten toe and put a match to it. 
I watched the flame feeding on my mother. 
I watched the holy man perform his rites to tame the poison with an incantation. 
After twenty hours 
it lost its sting. 
 
My mother only said 
Thank God the scorpion picked on me 
And spared my children. 
Poet, Lover, Birdwatcher
Nissim Ezekiel
 
To force the pace and never to be still
Is not the way of those who study birds
Or women. The best poets wait for words.
The hunt is not an exercise of will
But patient love relaxing on a hill
To note the movement of a timid wing;
Until the one who knows that she is loved
No longer waits but risks surrendering -
In this the poet finds his moral proved,
Who never spoke before his spirit moved.
 
The slow movement seems, somehow, to say much more.
To watch the rarer birds, you have to go
Along deserted lanes and where the rivers flow
In silence near the source, or by a shore
Remote and thorny like the heart's dark floor.
And there the women slowly turn around,
Not only flesh and bone but myths of light
With darkness at the core, and sense is found
By poets lost in crooked, restless flight,
The deaf can hear, the blind recover sight.
Poeta, Amante, ornitólogo
Nissim Ezekiel
 
Traducido en Español por Kavita Ezekiel Mendonca y Jaya Chaudhury
 
Obligar al ritmo y para no estar parado nunca
No es la manera de estudiar de la gente quien estudia a los pájaros
O a las mujeres. Los mejores poetas esperan para las palabras.
La búsqueda no es un ejercicio de voluntad
Sino un amor paciente relajando sobre una colina
Para notar el movimiento de una ala tímida;
Hasta que la una quien sabe que es querida
Ya no espera más y corre el riesgo de rendirse-
Y en esto el poeta se encuentra con su moral probada-
Quien nunca habló antes de que su espíritu se conmovió.
 
El movimiento lento parece, por algún modo, es para decir mucho más.
Para ver los pájaros más raros, tienes que ir
Por los caminos abandonados y donde fluyen los ríos
En silencio cerca de la fuente, o por la orilla
Remota y espinosa como el suelo oscuro del corazón.
Y ahí las mujeres se vuelven lentamente,
No solo la carne y el hueso, pero los mitos de la luz
Con la oscuridad en el núcleo, y se encuentra con el sentido
Por los poetas perdidos en la huida inquieta, y torcida,
El sordo puede oír, el ciego recupera su vista. 

Translation into Marathi by Mustansir Dalvi.
Poet, Lover, Birdwatcher
Nissim Ezekiel
 
To force the pace and never to be still
Is not the way of those who study birds
Or women. The best poets wait for words.
The hunt is not an exercise of will
But patient love relaxing on a hill
To note the movement of a timid wing;
Until the one who knows that she is loved
No longer waits but risks surrendering -
In this the poet finds his moral proved,
Who never spoke before his spirit moved.
 
The slow movement seems, somehow, to say much more.
To watch the rarer birds, you have to go
Along deserted lanes and where the rivers flow
In silence near the source, or by a shore
Remote and thorny like the heart's dark floor.
And there the women slowly turn around,
Not only flesh and bone but myths of light
With darkness at the core, and sense is found
By poets lost in crooked, restless flight,
The deaf can hear, the blind recover sight.
कवि, प्रेमी, पक्षी प्रेक्षक (Translated by Aparna Jha)

हर घड़ी गतिशील रहने को आतुर स्थिरता से परे 
ये वो नहीं जो पंछियों का अध्ययन 
या स्त्रियों का ध्यान धरें 
श्रेष्ठ कवि धीर धरे शब्द आगमन की प्रतीक्षा करते।
इस तलाश के पथ पर दृढ इच्छा नहीं अपितु 
पर्वत पर पंछियों के नाज़ुक़ पंखों के स्पंदन को निहारने के लिए; 
धैर्ययुक्त स्नेहिल भाव उस अन्वेषक में चाहिए
प्रणय निवेदन के विकल भाव को 
प्रेयसी के कोमल मन में अंकुरित होने के 
धैर्यपूर्वक प्रतिक्षारत; प्रिय के यत्न 
आशातीत फलीभूत होते हैं अंतत; 
कर देती खुद को समर्पित धीर प्यार के समक्ष;
चिर धीर प्रेम के प्रत्युत्तर के प्रयत्न में मग्न मन सतत् 
कुछ इसी तरह कवि को भी रहना पड़ता प्रयासरत 
उन सुंदर छंदों के आगमन हेतु निरंतर
इससे कवि मन नैतिक सम्बल पाता
जो कार्य कह कर नहीं सका वह कर, 
वह उसका धीरज परिणत करवाता

मंथर गति, जितना धीमा उतना प्रभावी  
दुर्लभ पक्षियों के दृश्यावलोकन, हेतु जाना होगा 
निर्जन गलियों के तिरे-तिरे किसी नदी के 
खामोश किनारे या किसी दूरस्थ, कंटीले तट पर  
दिल के किसी अंधेरी कोने के सम  
और तभी वे स्त्रियाँ पिघलती हैं,
न केवल भौतिक शरीर, उसके सुख 
अपितु अँधेरे की गहरायी से रौशनी के मिथक तक,
मूल के अंतरभाग के तम तक 
उसी तरह धीर कवि को कविता के भावनाओं का बोध हो पाता 
तब कला के कालजयी अंश ऐसे रचे जाते 
जिसे बधिर भी श्रवण करते, और नेत्र विहीन भी दृष्टि पा जाता
Mangoes  
Nissim Ezekiel

I have not come to Edinburgh
To remember
Bombay mangoes,
but I remember them.
even as I look
at the monument
to Sir Walter Scott,
or stroll along
In the Hermitage of Braid.
Perhaps it is not the mangoes
that my eyes and tongue long for,
but Bombay as the fruit
on which I’ve lived,
winning and losing
my little life.
Los Mangos  
Nissim Ezekiel 

Traducido al español por Kavita Ezquiel Mendonca y Jaya Choudhury

No he venido a Edinburgh 
para recordar los mangos de Bombay,
pero los recuerdo. 
Mientras miro 
al monumento de Sir Walter Scott,
o dar un paseo
por el ‘Hermitage of Braid’.
Quizás no son los mangos 
para cuales mis ojos y mi lengua se esperan,
como la fruta con que he vivido,
mientras triunfando perdiendo 
la vida pequeña mía,
Squirrel
Nissim Ezekiel
 
An agile flick of grey and brown
And he is gone. like a thought,
To sport with leaves and sun,
Indifferent to the bait.
Fearing fingers of the watching child.
 
But he must come,
Fluent shape of him, to be caressed---  
As though he should be
By definition of the mind---
As to a home
At any cost
Bound.
La ardilla
Nissim Ezekiel
 
Traducido en español por Kavita Ezekiel Mendonca y Jaya Choudhury
 
Un ágil movimiento de gris y marrón
Y se ha desaparecido. como un pensamiento,Para divertirse con las hojas y el sol,
Indiferente al cebo.
Los dedos temerosos de niño vigilante.
 
Pero él debe venir
La figura fluida de él, hay que ser acariciado---
Como si debería ser
Por definición de la mente---Como hasta el hogar
A todo costo
Ligado.
After Rain
 Nissim Ezekiel

 I want to know if, after rain,
 The air is purer, sweeter.
 If the road in wetness speaks
 A different language, as in winter
 When it moved the creaking mud
 Beneath my feet made
 The silence purer, sweeter.
 And so I went, as the weather cleared,
 Walking on the wet road, to know
 If the scene had taken on a novel glow,
 Lamplight, moonlight, dripping branches, wet road
 Purr, sweeter, And now I know,
 It is just so.
Después de la lluvia 
Nissim Ezekiel 

Traducido por Kavita Ezekiel Mendonca y Jaya Choudhury

 Quiero saber si después de la lluvia,
 El aire se vuelve más puro, más dulce.
 Si el camino mojado se habla
 Un idioma diferente, como en invierno
 Cuando se movió el lodo crujiente
 Bajo de mis pies
 Hizo el silencio más puro, más dulce.
 Y así yo fui caminando en el camino mojado,
 A medida que el tiempo se despejó, para saber
 Si el paisaje hubiera tomado el resplandor novedoso,
 La luz de la lámpara, la luz de la luna, las ramas goteando, y el camino mojado
 Susurrando, y dulcísimo. Y ahora lo sé,
 Es mismamente así.
Sparrows
Nissim Ezekiel
 
You may not doubt their single aim,
Which is to fly and then to mate,
Aroused to build with twig and leaf,
A nest sufficient for the need-----
Open, warm, and planned to give
A truly bird’s -eye view of things.
 
Collected Poems (1952-1988)
OUP Page 103
Los Gorriones
Nissim Ezekiel
Traducido por Jaya Choudhury y Kavita Ezekiel Mendonca

Tú no dudes de su único objetivo
que es volar y luego aparearse,
Se suscita para construir con la ramita y hoja,
Un nido es suficiente para la necesidad…  
Abierto, cálido y está previsto tener
una vista panorámica de las cosas  de verás  .